Dnia 23 czerwca 2016 roku poznamy wynik referendum, dotyczący pozostania Wielkiej Brytanii w strukturach Unii Europejskiej. Cały świat zastanawia się teraz na ile wyjście to (#Brexit) jest w zasadzie możliwe. Przez to zmienność na funcie jest większa, niż miało to miejsce w przeszłości.
Prognozy dla Polski na rok 2016 podają, że spodziewany jest wzrost PKB o wartości ok. 3,5%. Przewiduje się, utrzymanie niskiej inflacji i niezmienność wartości stóp procentowych w tym roku. Rada Polityki Pieniężnej zachowała się asekuracyjnie i postanowiła nie zmieniać ich ze względu na spadek kursu złotego spowodowany wydanym sprawozdaniem agencji ratingowych. Decyzję swoją motywuje tym , że aktualny poziom stóp „sprzyja utrzymaniu polskiej gospodarki na ścieżce zrównoważonego wzrostu oraz pozwala zachować równowagę makroekonomiczną”. Dobrą wiadomością jest to, że kredyty wciąż niezmiennie pozostaną tanie, a stopy nie będą bardziej obniżane, gdyż mogłoby to doprowadzić do dalszego osłabienia kursu złotego. Analitycy przewidują, że wzrost stóp procentowych nastąpi najwcześniej w połowie roku 2017. Read more »
Inflacja, czyli zmiana siły nabywczej pieniądza czy zmiana systemu pieniężnego powoduje, że pieniądze tracą swoją wartość, a tym samym wartość tracą zobowiązania pieniężne, np. świadczenia emerytalno-rentowe.
W celu ustalenia wartości ekonomicznej istniejących zobowiązań i świadczeń pieniężnych stosuje się waloryzację. Oznacza ona, że jeżeli zmienia się siła nabywcza pieniądza, wierzyciel otrzymuje adekwatnie wyższą lub niższą ilość pieniędzy.
Trzeba jednak pamiętać, że zasada waloryzacji działa na zasadzie wyjątku, a obowiązującą wg prawa jest zasada nominalizmu. Zasadę waloryzacji najczęściej stosuje się w przypadku podwyższania rent i emerytur, które wraz z upływem czasu tracą swoją realną wartość.
Oprócz WTO, OECD czy Unii Europejskiej, na arenie międzynarodowej funkcjonuje wiele regionalnych porozumień gospodarczych:
EFTA (European Free Trade Association) – strefa wolnego handlu między Islandią, Lichtensteinem, Norwegią i Szwajcarią.
NAFTA (North American Free Trade Agreement) – strefa wolnego handlu między USA, Kanadą i Meksykiem.
ASEAN (Association of South East Asian Nations) – organizacja polityczno-gospodarcza Azji Południowo-Wschodniej, w której ramach działa strefa wolnego handlu AFTA (Asian Free Trade Agreement).
CEFTA (Central European Free Trade Agreement) – strefa wolnego handlu, obejmująca Europę Środkową (w tym Polskę).
MERCOSUR (Mercado Comun del Cono Sur, Wspólny Rynek Południa) – organizacja gospodarcza Ameryki Łacińskiej.
APEC (Asia–Pacific Economic Cooperation) – układ gospodarczy krajów Azji i obrzeży Pacyfiku.OPEC (Organization of the Petroleum Exporting Countries) – organizacja zrzeszająca eksporterów ropy naftowej.
OECD (Organization for Economic Co-operation and Developement, Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) to międzynarodowa organizacja gospodarcza, powołana do życia w 1960 roku, a działająca od 1961 roku. OECD jest sukcesorką OEEC, która powstała w 1948 w celu realizacji planu Marshalla.
Do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju należą 34 państwa demokratyczne i wysoko rozwinięte (w tym 20 państw założycieli). Od 1966 roku do OECD należy także Polska. Siedzibą organizacji jest Paryż.
OECD wspiera państwa członkowskie w osiągnięciu wysokiego poziomu rozwoju gospodarczego i poziomu życia obywateli, popiera badania naukowe i rozwój techniczny. Publikuje wysokiej jakości ekspertyzy, statystyki, i opracowania. Jest to głównie instytucja konsultacyjno-opiniotwórcza.
WTO (World Trade Organization, Światowa Organizacja Handlu) rozpoczęła swoje działanie w 1995 roku, a powołana została w 1994 roku podczas rundy urugwajskiej GATT. WTO zastąpiła GATT (Układ Ogólny w sprawie Taryf Celnych i Handlu). Siedzibą jest Genewa w Szwajcarii, członkami 153 kraje. Polska była jednym z państw założycielskich.
Zadaniem WTO jest wdrażanie wielostronnych umów handlowych, nadzór nad polityką handlową, zarządzanie mechanizmem rozstrzygania sporów, współpraca z MFW i Bankiem Światowym w celu wprowadzania większej przejrzystości światowej polityki gospodarczej. WTO to także forum służące do negocjacji liberalizacji handlu światowego podczas tzw. rund. Podstawowa filozofia WTO głosi, że wolny rynek i niedyskryminacja sprzyja dobrobytowi wszystkich krajów.
Decyzje w WTO podejmowane są na zasadzie konsensusu, tzn. jeśli żadna ze stron nie wyraża istotnego sprzeciwu wobec danej kwestii. Każde państwo członkowskie ma jeden głos.
Bank Światowy (World Bank) jest ważną światową instytucją, wspierającą finansowo i technicznie kraje rozwijające się. Powołany został na konferencji w Bretton Woods w 1944 roku, a jego siedziba mieści się w Waszyngtonie. Kluczową misją Banku jest zmniejszenie ubóstwa i wsparcie trwałego rozwoju krajów średniozamożnych i ubogich.
W skład Grupy Banku Światowego wchodzi kilka instytucji, z których najważniejszą jest Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (IBRD). IBRD udziela kredytów (na warunkach rynkowych) krajom średniozamożnym i biedniejszym, mającym zdolność kredytową. Na najbiedniejszych krajach świata koncentruje się Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju (IDA), które udziela nieoprocentowanych pożyczek.
Poza tym w skład Grupy Banku Światowego wchodzą: Międzynarodowa Korporacja Finansowa (IFC), Agencja Wielostronnych Gwarancji Inwestycji (MIGA) oraz Międzynarodowe Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych (ICSID).
Obok często opisywanego i analizowanego zjawiska inflacji, równie ciekawym zjawiskiem w makroekonomii jest deflacja. Jej skutki są równie znaczące i groźne dla gospodarki, jak skutki inflacji.
Deflacja oznacza, wywołany niedoborem pieniądza na rynku i spadkiem popytu, wzrost siły nabywczej pieniądza i długotrwały spadek cen, co oznacza, że za te same pieniądze możemy kupować coraz więcej, a jednak popyt dalej spada. Skutki deflacji mogą być poważne – może ona przyczynić się do zmniejszenia opłacalność produkcji i spadku eksportu, a w rezultacie nawet do recesji gospodarczej.
Najlepszym przykładem ilustrującym proces deflacji jest gospodarka Japonii, gdzie od 1999 roku to zjawisko przysparza wielu problemów. Walczy się z nim np. poprzez obniżanie stóp procentowych.
Co roku publikowany jest ranking największych gospodarek świata. Przygotowywany jest przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy we współpracy z Bankiem Światowym i CIA World Factbook. O miejscu w rankingu decyduje wartość PKB wyrażona w dolarach amerykańskich.
Pierwsze 10 miejsc w rankingu opublikowanym w roku 2012 wygląda następująco:
1. USA 15 077 mld USD
2. Chiny 7 143 mld USD
3. Japonia 5 862 mld USD
4. Niemcy 3 603 mld USD
5. Francja 2 792 mld USD
6. Brazylia 2 505 mld USD
7. Wielka Brytania 2 449 mld USD
8. Włochy 2 222 mld USD
9. Rosja 1 867 mld USD
10. Indie 1 759 mld USD
Najwyższego awansu dokonała Brazylia, do pierwszej 10 dostały się także Indie, wypierając stamtąd Kanadę.
Międzynarodowy Fundusz Walutowy (ang. IMF – Internetional Monetary Fund) powołany został w 1944 roku podczas konferencji w Bretton Woods, działalność rozpoczął 2 lata później. Należy do niego 187 państw z całego świata. Działa w ramach ONZ, a siedzibę ma w Waszyngtonie.
Zadaniem Międzynarodowego Funduszu Walutowego jest wspieranie stabilności ekonomicznej na świecie poprzez pomoc finansową dla krajów zadłużonych w zamian za wprowadzanie reform gospodarczych w tych państwach. Pełni także funkcję regulacyjną, konsultacyjną i kontrolną. Dba o uporządkowanie systemu płatności w handlu międzynarodowym i stabilizację kursów walutowych.
MFW emituje jednostkę walutową SDR (specjalne prawa ciągnienia), w systemie SDR mają udział wszystkie państwa członkowskie, jednostki SDR stanowią ich rezerwę walutową i służą do zakupu walut w celu spłaty zobowiązań płatniczych na arenie międzynarodowej.
